παντομίμα

παντομίμα
Μορφή θεάτρου στην αρχαία Ρώμη, καθαρά ρωμαϊκή δημιουργία. Τα θέματα ήταν σχεδόν πάντα μυθολογικά και τα λόγια τα τραγουδούσαν, ενώ ο ηθοποιός χόρευε σιωπηλά ή έπαιζε τους ρόλους. Το 20 π.Χ. ο Έλληνας ηθοποιός Πυλάδης εμπλούτισε την π. με μεγάλη χορωδία ή ορχήστρα αντί του ενός μόνο τραγουδιστή. Η π. υπήρξε τόσο δημοφιλής στη Ρώμη, που στάθηκε αφορμή να παραμεριστεί η τραγωδία. Τα διαλείμματα που γίνονταν στη διάρκεια της παράστασης για την αλλαγή του προσωπείου και του κοστουμιού, τα συμπλήρωναν με μουσική από τη χορωδία, που χρησίμευε για να συνδέει τις κυριότερες σκηνές. Η χρησιμοποίηση γυναικών στην π. άρχισε να γίνεται μόνο στους τελευταίους χρόνους της αυτοκρατορίας. Η κατανόηση των λεπτών αποχρώσεων αυτής της μορφής τέχνης απαιτούσε κάποια καλλιέργεια, γι’ αυτό και η π. ήταν το ευνοούμενο θέαμα των καλλιεργημένων κοινωνικών τάξεων, ενώ ο μίμος με τα αστεία του άρεσε περισσότερο στις λαϊκές τάξεις. Η π. υπήρξε αυτόνομη παράσταση μόνο για σύντομες περιόδους, γιατί επηρεάστηκε από τύπους θεαμάτων διαφορετικής καταγωγής (τα μεσαιωνικά μυστήρια, το μπαλέτο των ιταλικών και γαλλικών αυλών του 15ου αι., την Koμέντια ντελ’ άρτε). Στα θεάματα αυτά συμπλέκονταν συχνά –εκτός από τον χορό και τη μιμική, με τα οποία συνδέεται στενά η παντομίμα– θεάματα μαριονετών, θεάτρου σκιών και ακροβατικών ασκήσεων. Η π. γνώρισε τη χρυσή της περίοδο το 17o και 18o αι. στην Αγγλία και στη Γαλλία, όπου είχε σημαντικές επιτυχίες ακόμα και μέχρι τον περασμένο αιώνα, κυρίως με το ανακαινιστικό έργο του Ντεμπιρό. Σημαντική είναι η συμβολή της σε όλα τα είδη του θεάματος· φτάνει να σκεφτούμε μερικά σκετς των επιθεωρήσεων, τα κωμικά ιντερμέδια των κλόουν και, τέλος, τον κινηματογράφο, κυρίως στην περίοδο του βωβού. Σήμερα τα θεάματα π. επιζούν στην Αγγλία ως χριστουγεννιάτικο θέαμα, και κυρίως στη Δανία με τις παραστάσεις των φημισμένων Τίβολι Γκάρντενς. Στους κανόνες της παντομίμας στηρίζεται κατά μεγάλο μέρος το θέατρο των χωρών της Ανατολής (Κίνας, Ινδίας). Παντομίμα. Παραδοσιακή παράσταση στο υπαίθριο Μουσείο του Ώχρους (Δανία). Ο Γάλλος μίμος Μαρσέλ Μαρσό (φωτ. ΑΠΕ).
* * *
η
1. θεατρικό είδος στο οποίο η δράση εκφράζεται όχι με λόγια αλλά με τη μιμική και την όρχηση, με κινήσεις τού σώματος, χειρονομίες και εκφράσεις τού προσώπου
2. φρ. «παίζει παντομίμα» — λέγεται για κάποιον που προσπαθεί να συνεννοηθεί με χειρονομίες χωρίς να μιλά.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. γαλλ. pantomime < παντόμιμος*. Η λ. μαρτυρείται από το 1889 στο Λεξικόν Ελληνογαλλικόν τού Ν. Κοντοπούλου].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • παντομίμα — η 1. θεατρική παράσταση με κινήσεις, χωρίς λόγο. 2. ο τρόπος συνεννόησης των κωφαλάλων …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • μπαλέτο — Ενιαία σκηνική παράσταση που αναπτύσσει πλήρως ένα συγκεκριμένο θέμα μέσω του χορού και της παντομίμας, με συνοδεία μουσικής και με τη βοήθεια σκηνικών και κουστουμιών. Είναι ένας τύπος θεάματος που γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στην Ευρώπη –και από… …   Dictionary of Greek

  • υπορχούμαι — ὑπορχοῡμαι, έομαι, ΝΜΑ 1. χορεύω με την συνοδεία μουσικού μέλους 2. τραγουδώ χορεύοντας 3. (ιδίως) παριστάνω με χορό ή παντομίμα αρχ. χορεύοντας θρηνώ. [ΕΤΥΜΟΛ. < ὑπ(ο) * + ὀρχοῦμαι «παριστάνω με χορό ή παντομίμα»] …   Dictionary of Greek

  • εξπρεσιονισμός — Καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό κίνημα. Εκδηλώθηκε στη Γερμανία από το 1910 έως το 1925 και αντιπροσωπεύει τη γερμανική παραλλαγή της μεγάλης ευρωπαϊκής επανάστασης της πρωτοπορίας. Τον όρο ε. χρησιμοποίησε πρώτη φορά το 1901 στη Γαλλία ο ζωγράφος… …   Dictionary of Greek

  • κίνα — Επίσημη ονομασία: Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας Έκταση: 9.596.960 τ. χλμ. Πληθυσμός: 1.284.303.705 κάτ. (2002) Πρωτεύουσα: Πεκίνο ή Μπεϊτζίνγκ (6.619.000 κάτ. το 2003)Κράτος της ανατολικής Ασίας. Συνορεύει στα Β με τη Μογγολία και τη Ρωσία, στα ΒΑ… …   Dictionary of Greek

  • καμπούκι — Είδος λαϊκού ιαπωνικού θεάτρου, το οποίο εμφανίστηκε στις αρχές του 17ου αι. Βασιζόταν κυρίως στον χορό και στην παντομίμα, τα οποία εναλλάσσονταν με κωμικά ιντερμέδια. Σύμφωνα με την παράδοση, οι πρώτες παραστάσεις κ. ανέβηκαν στη σκηνή από τη… …   Dictionary of Greek

  • κολομπίνα — (Colombina). Θεατρικός τύπος, ένα από τα πρόσωπα της Κομέντια ντελ’ άρτε, που μετέπειτα υιοθετήθηκε από το γαλλικό θεάτρο και την παντομίμα. Πρωτοεμφανίστηκε στο πρώτο μισό του 16ου αι. και το όνομά της σημαίνει μικρόπεριστέρι στα ιταλικά. Αρχικά …   Dictionary of Greek

  • μίμος — Στη σύγχρονη ορολογία με τη λέξη μ. υποδηλώνεται ένα θεατρικό είδος, στο οποίο η σκηνική έκφραση στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στις χειρονομίες, στη στάση και στην κίνηση του ανθρώπινου σώματος. Στην κλασική εποχή ο μ. ήταν μια ιδιαίτερη μορφή …   Dictionary of Greek

  • παντ(ο)- — και πανθ ΝΜΑ α συνθετικό πολλών λ. όλων τών περιόδων τής Ελληνικής, που ανάγεται στο θ. τής γεν. τού επιθ. πᾱς, παντός (και με τη μορφή πανθ αφομοιωτικά όταν το αρκτικό φωνήεν τού β συνθετικού δασύνεται) και έχει τη σημ. τού εξ ολοκλήρου, τού… …   Dictionary of Greek

  • παντομίμος — ο ο ηθοποιός τής παντομίμας. [ΕΤΥΜΟΛ. < παντομίμα + κατάλ. ος] …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”